Đậu đen (Black Bean): Công dụng của đậu đen cho sức khoẻ

Giới thiệu sơ lược về đậu đen

 

Đậu đen có nguồn gốc từ châu Phi và sớm được đưa vào trồng từ thời cổ đại. Ở Việt Nam, trồng nhiều ở miền trung, các tỉnh đồng bằng và trung du Bắc bộ. Chủ yếu để tiêu thụ trong nước chưa có mặt trên thị trường quốc tế.

 

Cây thảo, mọc đứng, sống hàng năm, ngọn thường leo bám. Thân hình trụ nhẵn, lá mọc so le, hình bầu dục hoặc hình trứng. Cụm hoa mọc ở kẽ lá thành chùm dài 20 – 30 cm. Quả đậu, mọc thẳng dài 7 – 13 cm, chứa nhiều hạt đậu đen. Mùa quả từ tháng 7 – 9. Hạt hình thận, vỏ màu đen bóng có chiều dài 6 – 9 mm, chiều ngang từ 5 – 7 mm, chiều dẹt 3.5 – 6 mm. Rốn hạt màu sáng trắng.

 

 

 

Thành phần dinh dưỡng của một nửa cốc (86g) đậu đen nấu chín chứa khoảng:

• Năng lượng: 114 kilocalories
• Chất đạm: 7,62 g
• Chất béo: 0,46 g
• Carbohydrate: 20,39 g
• Chất xơ: 7,5 g
• Đường: 0,28 g
• Canxi: 23 mg
• Sắt: 1,81 mg
• Magiê: 60 mg
• Phốt pho: 120 mg
• Kali: 305 mg
• Natri: 1 mg
• Kẽm: 0,96 mg
• Thiamin: 0,21 mg
• Niacin: 0,434 mg
• Folate: 128 msg
• Vitamin K: 2,8 mg

 

Đậu đen cũng cung cấp nhiều loại dinh dưỡng thực vật như saponin, anthocyanins, kaempferol và quercetin, tất cả các hợp chất này đều có đặc tính chống oxy hóa.

Cũng giống như nhiều loại đậu khác, đậu đen chứa tinh bột, một dạng carbohydrate phức tạp. Tinh bột hoạt động như một kho dự trữ năng lượng đốt cháy chậm cho nên cũng được cơ thể tiêu hóa chậm, ngăn chặn sự gia tăng đột biến lượng đường trong máu lượng đường trong máu.

 

Tên tiếng việt, tên khoa học và tên tiếng anh

 

Tên khoa học: Vigna unguiculata subsp. cylindrica

Tên tiếng việt:  Đậu đen, đỗ đen

Tên tiếng anh: Black turtle bean

 

Tác dụng của Đậu đen

 

Đậu đen nói chung hay nước đỗ đen rang đều mang lại nhiều công dụng tốt cho sức khoẻ. Những lợi ích sức khỏe mà đậu đen mang lại bao gồm:

 

• Duy trì xương khỏe mạnh

 Đậu đen là loại thực phẩm mà thành phần dinh dưỡng bao gồm có nhiều chất đạm và chất xơ. Ngoài ra, thành phần hợp chất phốt pho, sắt, canxi, magiê, mangan, đồng và kẽm trong đậu đen đều góp phần xây dựng và duy trì cấu trúc xương cũng như sức mạnh của xương.

Thành phần hợp chất canxi và phốt pho rất quan trọng trong cấu trúc xương, trong khi sắt và kẽm đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức mạnh của xương cũng như độ đàn hồi của xương và khớp.

Nhu cầu dinh dưỡng khuyến nghị: cần khoảng 99% nguồn cung cấp canxi cho cơ thể, 60% magiê và 80% dự trữ phốt pho được chứa trong xương. Do đó, để phòng ngừa một số bệnh lý về xương khớp có thể nên duy trì uống nhiều nước đỗ đen rang.

 

• Giảm huyết áp

Hoạt động duy trì lượng natri thấp trong máu là điều cần thiết để giữ huyết áp ở mức bình thường. Đậu đen có hàm lượng hợp chất natri thấp tự nhiên và chứa kali, canxi và magiê, tất cả đều có tác dụng làm giảm huyết áp một cách tự nhiên.

 

• Quản lý bệnh tiểu đường

Một số nghiên cứu đã tìm thấy những người mắc bệnh tiểu đường loại 1 ăn chế độ ăn nhiều chất xơ sẽ có mức đường huyết thấp hơn. Ngoài ra, những người mắc bệnh đái tháo đường loại 2 có thể cải thiện lượng đường trong máu, lipid và mức insulin. Một cốc, hay 172 gam đậu đen nấu chín đóng góp 15 gam chất xơ.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đưa ra khuyến nghị 25 gam chất xơ mỗi ngày dựa trên chế độ ăn 2.000 calo. Điều này có thể giúp thay đổi tùy thuộc vào tổng lượng calo tiêu thụ.

 

• Ngăn ngừa bệnh tim

Thành phần các chất trong đậu đen còn chứa: chất xơ, kali, folate, vitamin B6, và dinh dưỡng thực vật trong đậu đen, cùng với việc thiếu cholesterol, tất cả đều hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Chất xơ có trong đậu đen giúp giảm tổng lượng cholesterol trong máu và giảm nguy cơ mắc bệnh tim.

Folate và Vitamin B6 có vai trò ngăn ngừa sự tích tụ của một hợp chất được gọi là homocysteine. Khi lượng homocysteine ​​tích tụ quá nhiều trong cơ thể, nó có thể làm hỏng các mạch máu và dẫn đến các vấn đề về tim.

Hợp chất quercetin và saponin có trong đậu đen cũng giúp bảo vệ tim mạch. Quercetin là một chất chống viêm tự nhiên có tác dụng làm giảm nguy cơ xơ vữa động mạch và bảo vệ chống lại các tổn thương do cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) gây ra.

Một số nghiên cứu này cũng khẳng định rằng saponin giúp giảm lượng lipid trong máu và cholesterol trong máu, ngăn ngừa tổn thương tim và mạch máu.

 

• Ngăn ngừa ung thư

Selen là một khoáng chất không có trong hầu hết các loại trái cây và rau quả nhưng hợp chất này cũng có thể được tìm thấy trong đậu đen. Hợp chất selen cũng đóng một vai trò trong chức năng của enzym gan và giúp giải độc một số hợp chất gây ung thư trong cơ thể. Ngoài ra, hợp chất selen có thể có tác dụng ngăn ngừa viêm và giảm tỷ lệ phát triển của khối u.

Hợp chất saponin giúp ngăn chặn tế bào ung thư nhân lên và lây lan khắp cơ thể. Hơn nữa, việc hấp thụ chất xơ từ trái cây và rau quả như đậu đen có liên quan đến việc giảm nguy cơ ung thư đại trực tràng.

Đậu đen chứa nhiều hợp chất folate. Đây là hợp chất có vai trò tổng hợp và sửa chữa DNA, do đó ngăn chặn sự hình thành các tế bào ung thư do đột biến DNA.

 

• Tiêu hóa khỏe mạnh

Do hàm lượng chất xơ của chúng, đậu đen giúp ngăn ngừa táo bón và thúc đẩy đường tiêu hóa khỏe mạnh. Chất xơ từ đậu đen cũng cung cấp nhiên liệu cho vi khuẩn lành mạnh trong ruột kết.

 

• Giảm cân

Chất xơ trong thực phẩm đặc biệt là trong đậu đen thường được công nhận là một yếu tố quan trọng trong việc giảm cân và kiểm soát cân nặng bằng cách hoạt động như một tác nhân thúc đẩy trong hệ tiêu hóa của cơ thể. Thực phẩm trong đó có đậu đen giàu chất xơ có vai trò làm tăng cảm giác no sau khi ăn và giảm sự thèm ăn, khiến mọi người cảm thấy no lâu hơn so với việc sử dụng các loại sản phẩm khác. Do đó làm giảm lượng calo tổng thể.

Nhiều nghiên cứu đã gợi ý rằng việc tăng cường tiêu thụ các loại thực phẩm thực vật như đậu đen làm giảm nguy cơ béo phì, tiểu đường, bệnh tim và tỷ lệ tử vong nói chung, đồng thời thúc đẩy làn da và mái tóc khỏe mạnh, tăng năng lượng và giảm tổng trọng lượng.

 

• Làm đẹp da

Ngoài chức năng sử dụng đậu đen làm thuốc thì nước đậu đen được dùng như một món ăn có tác dụng làm đẹp da hiệu quả. Đây có lẽ là món ăn khá phù hợp với phụ nữ. Hơn nữa 10 loại acid admin cần thiết trong đậu đen cũng có vai trò trong quá trình sản sinh collagen, giúp cho làn da trở nên săn chắc hơn.

 

Cách sử dụng nấu đậu đen

 

Món nước uống của đậu đen với nhiều tác dụng có công thức chế biến khá đơn giản. Tuy nhiên, để mang lại hiệu quả tối đa thì điều mà chúng ta cần chú ý đầu tiên đó là việc lựa chọn đậu sao cho có hạt săn chắc, không sâu... Sau đó, rửa sạch để loại bỏ bụi bẩn. Khi chuẩn bị sơ chế xong thì cho đậu vào rang liên tục với ngọn lửa nhỏ. Mùi thơm xuất hiện thì sẽ cho nước vào đun sôi khoảng 10 phút. Kết thúc quá trình, chúng ta có sản phẩm nước đậu có thể sử dụng ngay được.

 

 

 

Lưu ý / Tác dụng phụ

 

Các loại đậu đặc biệt là đậu đen có chứa oligosaccharides được gọi là galactans. Đây là loại đường phức tạp mà cơ thể không thể tiêu hóa được vì nó thiếu enzym cần thiết - alpha-galactosidase. Do đó, ăn các loại đậu, bao gồm cả đậu đen, được biết là có thể khiến một số người bị đầy hơi và khó chịu ở ruột.

Nếu bạn gặp những triệu chứng này liên quan đến việc ăn các loại đậu, bạn có thể cân nhắc từ từ đưa chúng vào chế độ ăn uống của mình. Một lựa chọn khác là ngâm đậu lâu hơn, chọn đậu đã nảy mầm hoặc xả nước dùng để ngâm đậu khô. Thực hiện hành động này giúp loại bỏ hai oligosaccharide, raffinose và stachyose, đồng thời loại bỏ một số vấn đề về tiêu hóa.