Xương rồng (Cactus): Tác dụng của xương rồng đối với sức khoẻ

Giới thiệu sơ lược về Xương rồng

 

Cây xương rồng còn được gọi là hóa ương lặc, bá vương tiêm, có tên khoa học là Euphorbia antiquorum L. – thuộc ho Thầu dầu (Euphorbiaceae). Xương rồng thuộc loại cây nhỡ và có những đặc điểm như sau:

 

• Cây có thể cao từ 7 – 8m, chứa nhiều nước và phân thành nhiều cành, cành cây có 3 cạnh lồi;
• Lá cây ít, nhỏ và phần lớn biến thành gai. Cuống lá rất ngắn, hình trứng ngược, gân lá không phân rõ và được mọc từ cạnh mép của cành;
• Hoa cây mọc thành tán, cuống hoa ngắn. Mỗi cụm hoa chứa 3 tổng bao hình cầu dẹt, đường kính 1cm. Hoa cây màu vàng và thường không có cuống khi mọc ở giữa. Vòi nhụy hoa tách rời, xẻ 2 đầu. Cây ra hoa vào mùa xuân;
• Quả cây có đường kính khoảng 1cm.
•  

Thực tế, trong tự nhiên có hơn 2000 loại xương rồng khác nhau, trong đó hai loại là xương rồng ba cạnh và xương rồng bẹ được sử dụng nhiều trong các bài thuốc chữa bệnh.

Tên tiếng việt, tên khoa học và tên tiếng anh

 

Tên khoa học: Cactaceae

Tên tiếng việt: Xương rồng

Tên tiếng anh: Cactus

 

Tác dụng của Xương rồng

 

Theo y học cổ truyền, cây xương rồng có vị đắng, tính hàn và có chứa độc tố. Mỗi bộ phận của cây đều có những tác dụng không giống nhau trong điều trị bệnh như sau:

 

• Thân cây: Trong y học, thân cây xương rồng có tác dụng sát khuẩn, chữa mụn nhọt, thông tiện, chữa viêm mủ da, tiêu thũng, đau răng, đau lưng, thống phong, sâu răng, chữa đòn ngã sưng đau...;
• Lá cây: Có tác dụng giải độc, thanh nhiệt, chữa đinh sang, hóa trệ và bí đại tiểu tiện do ứ tích;
• Nhựa cây: Có tác dụng chống ngứa, tả hạ, thấp khớp, đau răng, mụn cóc hoặc nấm ngoài da.
•  

Nghiên cứu từ các nhà khoa học chỉ ra rằng cây xương rồng chứa nhiều hoạt chất có công dụng giảm đau, chống oxy hóa và chống viêm như fumaric, flavonoid, taraxerol, axit citric, B-amyrin, Friedelan-3a-ol... Vì vậy, dược liệu này được dùng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh.

 

• Hỗ trợ rối loạn lipid máu, ngừa táo bón

Xương rồng là loại thực vật giàu chất xơ, kali, ion có tác dụng ổn định nhịp tim. Bên cạnh đó, việc chứa nhiều flavonoid, kích thích chuyển hóa cholesterol xấu ở gan, cũng góp phần làm giảm các nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, thiếu máu tim…

Không chỉ vậy, những chất xơ không hòa tan, làm chúng ta có cảm giác nhanh no, no lâu hơn. Cũng nhờ vậy mà giảm cảm giác thèm ăn, thúc đẩy nhu động ruột, kích thích tiêu hóa, đề phòng táo bón…

 

• Kháng viêm, giảm đau

Các nghiên cứu chỉ ra rằng, nước ép từ thực vật này có thể ức chế sự hình thành bạch cầu, giảm đau, chống viêm. Từ đó làm dịu tình trạng đau nhức, cứng khớp do viêm nhiễm ở khớp, niệu đạo…

 

• Giàu chất chống oxy hóa, tăng sức đề kháng

Bởi sự đa dạng các vitamin và khoáng chất, xương rồng có khả năng chống oxy hóa mạnh mẽ. Hệ thống miễn dịch từ đó sẽ được tăng cường bảo vệ cơ thể, chậm quá trình lão hóa, làn da căng bóng…

 

• Kiểm soát đường huyết

Một số nghiên cứu ở Mexico đã cho thấy loài thực vật này có thể làm giảm lượng đường trong máu. Như vậy, loại thực vật này khá thân thiện với những người cần ăn kiêng, bệnh nhân đái tháo đường…

 

Cách sử dụng xương rồng

 

Tùy mục đích sử dụng có thể dùng dược liệu với nhiều cách và liều lượng khác nhau. Ngoài việc đây là loài thực vật làm cảnh độc đáo, có thể trồng ngoài vườn, hàng rào hoặc trưng trong nhà. Xương rồng còn có thể dùng dưới dạng thuốc sắc, chế biến thành món ăn, dùng ngoài làm thuốc thoa… Liều dùng: Thân: 3-6 g dưới dạng thuốc sắc. Một số bài thuốc từ xương rồng

 

• Giảm đau nhức răng

Loại bỏ hết gai, đem 50g thân, cành xương rồng đi nướng nóng khoảng 1g, giã nát rồi chắt nước, bỏ xơ, thêm ít muối. Lọc lấy nước ngậm ngày 2-3 lần, mỗi lần 5-10 phút, sau đó phải nhổ ra, súc miệng lại thật sạch.

 

• Chữa sưng đau, viêm nhọt

Cành xương rồng 30g, sao cháy đen, đổ  nước và rượu vào, tỉ lệ 1:1, rồi sắc uống.

Hoặc cành bỏ gai, nướng trên lửa đến khi chín vàng, đắp lên vùng bị đau.

 

Lưu ý / Tác dụng phụ

 

Xương rồng là loài cây quen thuộc và gần gũi trong cuộc sống của chúng ta. Với sự đa dạng và phong phú về tác dụng mà dược liệu này được dùng nhiều để điều trị bệnh. Tuy nhiên, để có thể tận dụng hết giá trị của thực phẩm đối với sức khỏe, bạn nên tham khảo ý kiến người có chuyên môn, y bác sĩ để kiểm soát rủi ro và những tác dụng không mong muốn.

 

• Không nên để nhựa cây xương rồng dính vào mắt, bởi chất độc có thể gây mù lòa. Ngoài ra, cẩn thận khi mủ dính vào da quá nhiều dễ gây bỏng.
• Một số nơi có thể chế biến xương rồng thành món ăn, tuy nghiên cần cẩn thận. Bởi nếu không xử lý tốt thực phẩm sẽ dễ bị ngộ độc, như rối loạn tiêu hóa nôn ói, buồn nôn, tiêu chảy…
• Xương rồng có chất độc, dùng phải cẩn thận, không có kinh nghiệm tuyệt đối không dùng.